Trên thị trường hiện nay, có 4 hệ dẫn động ô tô thường gặp, bao gồm dẫn động cầu trước, dẫn động cầu sau, dẫn động 4 bánh bán thời gian và toàn thời gian. Cùng phân tích xem chúng khác nhau ở đâu và ưu nhược điểm của mỗi hệ thống dẫn động.

Hệ dẫn động ô tô là gì?

Hệ dẫn động (hay hệ thống truyền động) là một trang bị quan trọng và là yếu tố then chốt trong quá trình vận hành của mỗi chiếc xe. Nếu như động cơ tạo ra năng lượng và sức mạnh thì hệ dẫn động ô tô làm nhiệm vụ truyền tải năng lượng này tới các bánh xe giúp xe di chuyển. 

Có nhiều cách bố trí động cơ – hộp số và hệ thống truyền động ô tô, mỗi phương pháp lại có ưu nhược điểm khác nhau và phù hợp với một vài dòng xe. Do đó, tùy theo nhu cầu sử dụng mà người dùng chọn cho mình loại hệ dẫn động ô tô sao cho phù hợp và tối ưu nhất.

Có những hệ dẫn động ô tô nào? 

Hiện nay có 4 loại hệ thống dẫn động ô tô thường gặp, bao gồm: 

– Hệ thống dẫn động cầu trước (FWD: Front-wheel drive).

– Hệ thống dẫn động cầu sau (RWD: Rear-wheel drive).

– Hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian (AWD: All-wheel drive).

– Hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian (4WD: Four-wheel drive).

Cấu tạo của từng hệ dẫn động ô tô 

Hầu hết các dòng xe ô tô hiện nay trên thị trường đều sử dụng động cơ đặt trước, tức là phần động cơ và hộp số đặt ở phần trước xe (trừ một số dòng xe thể thao, siêu xe). Do đó, cấu tạo chung của từng loại hệ thống dẫn động ô tô sẽ như sau:

– Hệ dẫn động cầu trước: có cấu tạo đơn giản với 1 trục truyền động đặt ở 2 bánh trước

– Hệ dẫn động cầu sau: sử dụng trục các-đăng để truyền sức mạnh từ động cơ đặt trước đến trục truyền động đặt ở 2 bánh sau.

– Hệ dẫn động 4 bánh: cấu tạo của hệ dẫn động ô tô sẽ bao gồm 2 trục truyền động ở cả cầu trước và cầu sau cùng 1 hộp số phụ giúp đảm bảo phân phối momen xoắn một cách hợp lý tới 2 cầu.

Phân tích chi tiết đặc điểm của từng loại hệ dẫn động ô tô

Hệ dẫn động cầu trước FWD

– Nguyên lý hoạt động: 

Trục truyền động được đặt ở cầu trước, do đó, sức mạnh từ động cơ thông qua hộp số sẽ giúp 2 bánh trước quay và “kéo” theo bánh sau, cho phép chiếc xe tiến về phía trước. Hầu hết các loại ô tô hiện nay có phần động cơ và hộp số đặt ở phía trước, do đó, việc sử dụng dẫn động cầu trước là phương án đơn giản nhất. 

– Ưu điểm:

 + Cấu tạo đơn giản và không đòi hỏi nhiều kết cấu cơ khí phức tạp. Nhờ vậy, giá thành rẻ hơn do chi phí sản xuất thấp, trọng lượng nhẹ giúp tiết kiệm nhiên liệu, không gian nội thất rộng rãi,  nhiều tiện nghi hơn do không bị ảnh hưởng bởi các kết cấu cơ khí phức tạp như các loại hệ truyền động khác.

 + Sức mạnh từ động cơ sẽ được truyền đến bánh trước một cách nhanh chóng nhất, đảm bảo không tiêu hao nhiều năng lượng trong quá trình truyền tải (do động cơ và hệ thống dẫn động ô tô được đặt gần nhau).

 + Kết cấu động cơ và hộp số được đặt ở phía trước nên trọng lượng sẽ tập trung hầu hết ở đầu xe giúp tăng độ bám đường cho bánh dẫn động phía trước.

– Nhược điểm:

 + Phần lớn trọng lượng của xe cầu trước sẽ tập trung ở phần đầu, dẫn tới khả năng tăng tốc kém hơn so với các loại hệ dẫn động khác. Ngoài ra, phân bố trọng lượng không đồng đều có thể gây ra hiện tượng “văng đuôi” (bánh sau trượt dài, mất kiểm soát) khi vào cua gấp ở tốc độ cao.

 + Tuổi thọ lốp trước sẽ không cao do phải chịu mọi tác động từ quá trình vận hành (định hướng, phanh, chịu tải, tăng tốc…).

Hệ dẫn động cầu sau RWD

– Nguyên lý hoạt động: 

Với những xe có động cơ đặt trước, sức mạnh từ phần động cơ sẽ được truyền đến trục truyền động đặt ở cầu sau thông qua một trục các-đăng. Còn với những dòng xe thể thao, siêu xe có động cơ đặt giữa (sau ghế lái) hoặc đặt sau thì không cần trục các-đăng.

– Ưu điểm của hệ dẫn động ô tô cầu sau – động cơ đặt trước:

 + Nhờ sự phân bố trọng lượng cân bằng giữa trục trước và sau mà các dòng xe có hệ dẫn động cầu sau bám đường tốt hơn so với cầu trước. Khả năng tăng tốc cũng cao hơn. Có thể nói hệ dẫn động cầu sau giúp khắc phục các nhược điểm của xe dẫn động cầu trước.

 + Ngoài ra, do cơ chế quay bánh sau cung cấp lực đẩy tới bánh trước mà xe sử dụng dẫn động cầu sau đánh lái dễ dàng và chính xác hơn.

 + Thu gọn khoang động cơ trước giúp mở rộng hốc bánh xe trước, nhờ đó dễ dàng đánh lái hơn. 

– Nhược điểm:

 + Do phải đi qua trục các đăng, các mẫu xe sử dụng hệ dẫn động cầu sau – động cơ đặt trước có hao phí công suất và năng lượng truyền.

 + Khoang nội thất sẽ không rộng rãi như ở hệ dẫn động cầu trước do phải chừa một khoảng chống cho trục dẫn động.

 + Xe cầu sau sẽ có thêm nhiều chi tiết cấu thành hơn, dẫn tới chi phí sản xuất đắt đỏ hơn.

 + Khi tăng tốc đột ngột, ở những mẫu xe được trang bị động cơ công suất lớn sẽ gặp hiện tượng trượt hoặc thân xe xoay ngang mất ổn định. 

Hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian 4WD

– Nguyên lý hoạt động: 

Hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian có thể chuyển đổi từ dẫn động 1 cầu (dùng 2 bánh trước/sau) sang 2 cầu (dùng cả 4 bánh) bằng việc gài cầu (sử dụng cần số phụ). Thông thường, xe ở chế độ dẫn động 2 bánh thì lực kéo xe dồn vào 2 bánh sau. 

Một số xe có thêm khoá vi sai trung tâm để cân bằng chênh lệch giữa bánh trái và bánh phải, cũng như linh hoạt phân phối mô-men xoắn ra hai trục trước/sau, giúp xe vượt qua những địa hình khó khăn.

Các chế độ gài cầu: Ở khu vực bảng điều khiển trung tâm, bên cạnh cần số sẽ có thêm bộ phận để gài cầu. Các chế độ gài cầu bao gồm High (2H, 4H) và Low (4L). 

– Chế độ 2H (dẫn động 2 bánh tốc độ cao) được dùng khi xe chạy dưới điều kiện thông thường.

– Chế độ 4H dùng dẫn động 4 bánh tốc độ cao cung cấp giúp xe tăng độ bám đường, vượt qua những đoạn trơn trượt, cua dốc, nhiều ma sát. 

– Chế độ 4L (dẫn động 4 bánh tốc độ thấp) cung cấp thêm mô-men xoắn, giúp xe vượt qua những con đường địa hình khó: gồ ghề, dốc cao đá lớn, nhiều bùn lầy dễ sụp lún.

– Ưu điểm:

 + Khả năng vận hành vượt trội, có khả năng vượt qua mọi địa hình hiểm trở và điều kiện chuyển động khó khăn.

 + Khi chuyển sang chế độ 2 cầu, độ bám đường ổn định ở tất cả 4 bánh xe.

 + Phù hợp với các cuộc đua off-road, những người thường xuyên đi địa hình xấu.

– Nhược điểm:

 + Hệ dẫn động ô tô 4 bánh bán thời gian đòi hỏi người lái phải có kỹ thuật lái xe tốt, nắm bắt được địa hình để chọn cách dẫn động phù hợp nhất.

 + Hệ thống dẫn động phức tạp, nhiều chi tiết, dẫn tới trọng lượng xe tăng và mức hao phí nhiên liệu cũng tăng lên. 

 + Chi phí sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa và thay thế thiết bị cao. 

Hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD

– Nguyên lý hoạt động: 

Hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian sẽ truyền sức mạnh từ động cơ đến toàn bộ 4 bánh xe ở mọi thời điểm không phân biệt cấp độ High hay Low. Một cách khái quát, AWD dẫn động tự động bằng cách ứng dụng công nghệ, điện tử và thuật toán. 

Cụ thể, người lái sẽ không thể tùy chọn đổi từ dạng 1 cầu sang 2 cầu để thay đổi lực và mô men như dẫn động 4 bánh bán thời gian. Mà những thay đổi này sẽ do hệ thống tự tính toán, tối ưu rồi tự truyền dẫn lực tới 4 bánh một cách linh hoạt. Với hàm lượng công nghệ cao như vậy, đây là hệ thống dẫn động ô tô thường xuất hiện ở những dòng xe cao cấp.

– Ưu điểm: 

 + Người lái luôn ở trạng thái chủ động với hầu hết các loại địa hình hay tình trạng thời tiết thông thường. 

 + Hệ thống dẫn động 4 bánh thông minh giúp phân phối lực một cách linh hoạt, một số dòng xe còn tích hợp cảm biến giúp tính toán các tình huống dễ gây trơn trượt, giúp tăng độ an toàn cho xe. 

– Nhược điểm:

 + Mức tiêu hao nhiên liệu cao, trọng lượng xe lớn. 

 + Xe có cấu tạo phức tạp, dẫn đến chi phí sửa xe, thay thế phụ tùng đắt đỏ và giá thành của xe cũng khá cao. 

Tham khảo thông tin các sản phẩm ô tô, xe máy của hãng xe Việt VinFast qua website: https://shop.vinfastauto.com/ hoặc liên hệ hotline 1900 232389 để được tư vấn.