Xu hướng ô tô điện đã tạo nên sự dịch chuyển cơ cấu của ngành công nghiệp ô tô hiện nay. Các hãng sản xuất xe hơi và công nghiệp phụ trợ cũng bắt đầu thay đổi chiến lược để phù hợp với xu thế mới.

Xe ô tô điện đang ngày càng chứng tỏ ưu thế trong ngành công nghiệp ô tô khi có được bước tăng trưởng nhảy vọt trong vài năm gần đây. Không chỉ các hãng sản xuất xe hơi, các “gã khổng lồ” công nghệ cũng bắt đầu tham gia vào thị trường khiến xu hướng ô tô điện càng có triển vọng hơn bao giờ hết. 

Tốc độ tăng trưởng doanh số bán của xe ô tô điện

Năm 2020 tiếp tục đánh dấu sự phát triển vượt bậc của ngành công nghiệp sản xuất ô tô điện khi doanh số toàn cầu tăng trưởng 39% so với năm trước. Theo thống kê của hãng nghiên cứu thị trường Canalys, số lượng ô tô điện bán ra đạt mốc 3.2 triệu chiếc, chiếm 5% tổng số xe ô tô mới được bán ra trong năm. Trong bối cảnh doanh số ô tô du lịch toàn cầu suy giảm 14% do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 thì đây quả là một con số rất ấn tượng.

Trong số các quốc gia có mức tiêu thụ xe ô tô điện lớn nhất thế giới, Trung Quốc, Châu Âu và Mỹ tiếp tục là 3 thị trường dẫn đầu. Đặc biệt, lần đầu tiên kể từ năm 2015, doanh số bán xe điện của Châu Âu vượt qua doanh số bán của Trung Quốc, với số lượng xe hơi điện đăng ký mới là 1,4 triệu chiếc, tăng 37% so với năm 2019. 

Châu Âu cũng là thị trường dẫn đầu về tỷ trọng xe ô tô sử dụng năng lượng điện với 10,2%, gấp đôi so với mức bình quân của thế giới (5%). Kết quả đạt được này là do doanh số tại các nước như Đức, Pháp, Anh, Na Uy, Thụy Điển… đều tăng vọt, gấp đôi hoặc gấp ba so với năm trước đó. 

Cũng theo dự báo của BloombergNEF (BNEF), xu hướng ô tô điện sẽ tiếp tục bùng nổ trong thời gian tới với doanh số dự kiến năm 2021 tăng 66%, vượt mốc 5 triệu xe và tương đương với 7% tổng số xe mới được bán ra trên toàn cầu. Con số đó tiếp tục tăng và đạt mốc 30 triệu xe bán ra vào năm 2028, tỷ trọng xe điện sẽ đạt 48% tổng số xe ô tô thương mại bán ra vào năm 2030.

Doanh số tăng trưởng mạnh liên tục được kỳ vọng sẽ là động lực thúc đẩy sự phổ biến của các dòng ô tô điện, hướng tới mục tiêu 100% xe không phát thải (xe điện và lai điện) vào năm 2050.

Các yếu tố thúc đẩy thị trường xe ô tô điện

Sự bùng nổ của xu hướng ô tô điện là nhờ ảnh hưởng của nhiều yếu tố như giá bán và chi phí vận hành, chính sách về môi trường và hỗ trợ từ chính phủ, khả năng vận hành, an toàn, pin và chiến lược của các nhà sản xuất… Trong đó, 4 yếu tố quan trọng được đánh giá sẽ thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe ô tô điện trên thế giới gồm:

Pin – Yếu tố cốt lõi của tất cả các dòng xe ô tô điện

Có thể nói rằng pin là một trong những yếu tố khiến người dùng khá đắn đo khi lựa chọn giữa xe ô tô sử dụng năng lượng điện và xe chạy xăng truyền thống. Thực tế, chi phí sản xuất pin cao (chiếm khoảng ⅖ giá thành) có thể làm giảm mức cạnh tranh về giá cho các dòng xe điện.

Theo báo cáo của BNEF, giá pin lithium-ion thường dùng cho xe điện đã giảm khá nhiều trong thời gian qua. Từ năm 2010 – 2020, giá pin đã giảm tới 89%, đặc biệt giảm 13% chỉ trong năm 2020. Hiện nay, pin ô tô điện thường có dung lượng trung bình từ 35 đến 100kWh với mức giá 137 USD/kWh. Như vậy, riêng chi phí pin xe có thể lên tới 13,700 USD.

Cũng theo dự báo của BNEF, giá pin lithium-ion có thể giảm tới 58% trong giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2030, chỉ còn khoảng 58 USD/kWh. Nếu điều đó xảy ra, thị trường ô tô điện sẽ có một bước ngoặt mới, khi giá xe điện đủ sức cạnh tranh với giá xe ô tô sử dụng động cơ đốt trong.   

Việc cải thiện chất lượng pin lithium cũng đóng vai trò rất quan trọng. Để đáp ứng nhu cầu, các nhà sản xuất sẽ cần đầu tư vào công nghệ nhằm nâng cao tuổi thọ, hiệu suất, rút ngắn thời gian sạc đồng thời kéo dài quãng đường đi được cho mỗi lần sạc.

Ngoài ra, mặc dù khi xe vận hành, pin của xe ô tô điện không tạo ra các khí thải độc hại cho môi trường nhưng quá trình sản xuất pin lại đào thải ra một số chất có hại. Sử dụng công nghệ để hạn chế tình trạng này cũng là thách thức của các hãng sản xuất pin và xe điện.

Song song với đó, việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và mở rộng hệ thống trạm sạc có thiết bị hỗ trợ sạc nhanh, cho thuê hoặc đổi pin sẽ góp phần giải quyết bài toán về thời gian sạc và quãng đường di chuyển, thuận tiện hơn cho người dùng.

Giá bán và chi phí vận hành xe ô tô điện

Một khảo sát tại thị trường Châu Âu cho thấy, giá bán trung bình của một chiếc ô tô điện đắt gần gấp đôi giá bán của chiếc ô tô cùng cỡ chạy xăng. Điều này khiến nhiều người chưa sẵn sàng đầu tư một khoản chi phí không hề rẻ để sở hữu một chiếc xe điện.

Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ sản xuất và các ngành công nghiệp phụ trợ, dự kiến đến năm 2026, xe ô tô điện và xe chạy xăng sẽ có mức giá tương đương. Từ năm 2030, giá bán của ô tô điện có thể thấp hơn khoảng 20% so với xe sử dụng động cơ đốt trong cùng kích thước, tính năng, công suất. Việc rút ngắn chênh lệch về giá bán giữa hai loại xe sẽ thúc đẩy xu hướng mua và sử dụng ô tô điện trong tương lai.

Không những thế, xe ô tô sử dụng pin sẽ dần chiếm ưu thế hơn bởi chi phí vận hành, bảo dưỡng xe điện thấp và ổn định hơn so với xe vận hành bằng xăng hay dầu diesel.

Các chính sách của chính phủ đối với xe điện

Tình trạng ô nhiễm môi trường không khí toàn cầu khiến nhiều quốc gia phải siết chặt các tiêu chuẩn về khí thải của các phương tiện cơ giới, bao gồm xe ô tô. Nhiều quốc gia đã có kế hoạch “khai tử” các dòng xe hơi sử dụng động cơ đốt trong và khuyến khích việc sản xuất, sử dụng xe không phát thải như ô tô điện.

Nhiều nước trên thế giới như các nước thành viên EU, Trung Quốc, Na Uy, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia, Malaysia… đang có nhiều chính sách khuyến khích, hỗ trợ cho các hãng sản xuất và người dùng mua xe điện. Các chính sách ưu đãi về thuế nhập khẩu, thuế môi trường, phí đường bộ, trợ cấp tín dụng thuế hay áp dụng các đặc quyền như cho phép xe hơi điện sử dụng làn đường dành cho xe buýt, đậu xe miễn phí… khiến giá xe điện ngày càng cạnh tranh so với xe truyền thống.

Tại Việt Nam, mặc dù chưa có quy định rõ ràng nhưng Chính phủ cũng đang xem xét áp dụng một số chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp sản xuất, phân phối và người dùng sử dụng xe không phát thải như xe bus, ô tô điện.

Sự tham gia của những “gã khổng lồ” công nghệ       

Với triển vọng của xu hướng ô tô điện trong tương lai, các hãng sản xuất xe hơi đã có chiến lược dịch chuyển cơ cấu sản xuất, tập trung vào nghiên cứu, sản xuất các dòng xe điện. Volkswagen, GM, Mercedes, Ford, Audi và 29 hãng xe khác đã có kế hoạch đầu tư khoảng 500 tỷ USD trong vòng 5 – 10 năm tới để sản xuất các mẫu xe điện và lai điện. 

Ngoài ra, sự tham gia của “gã khổng lồ” công nghệ vào thị trường tiềm năng này dự kiến sẽ tạo nên bước đột phá cho sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất ô tô điện. Trong tương lai, những chiếc xe hơi chạy điện không chỉ có khả năng tiết kiệm năng lượng, giảm khí thải mà còn có thể tự mình vận hành, kết nối với đường phố và điều kiện xung quanh bằng hệ thống cảm biến phức tạp. Đó cũng là sự khởi đầu cho sự phát triển của các dòng xe điện có chức năng tự lái.

Mục tiêu, tham vọng và vai trò ngày càng sâu, rộng vào thị trường xe ô tô điện của các hãng công nghệ lớn như Apple, Amazon, Google, Foxconn, Alphabet, Huawei, Xiaomi… chắc chắn sẽ tạo nên một kỷ nguyên mới cho ngành sản xuất ô tô nói chung và ô tô điện nói riêng.

VinFast – Nhân tố thúc đẩy xu hướng ô tô điện tại Việt Nam

Tháng 1/2021, VinFast chính thức giới thiệu mẫu xe ô tô điện đầu tiên – VinFast VF e34. Là mẫu ô tô điện thương hiệu Việt đầu tiên được sản xuất trong nước, VF e34 đã tạo nên bước ngoặt lịch sử đối với thị trường xe ô tô điện Việt Nam.

VinFast VF e34 là mẫu xe đô thị cỡ nhỏ hướng đến người dùng trẻ và gia đình nhỏ. Mẫu xe ô tô điện VinFast này sở hữu thiết kế hiện đại cùng nhiều tính năng thông minh vô cùng tiện lợi. Đặc biệt, các tính năng hỗ trợ lái, quản lý xe thông minh, cảnh báo và tự động sửa lỗi từ xa, điều khiển bằng giọng nói không phân biệt vùng miền và tự học, ghi nhớ hệ thống giải trí mang đến trải nghiệm lái thú vị cho người dùng. 

Xe ô tô điện VinFast VF e34 có khả năng di chuyển quãng đường liên tục lên đến 300km cho mỗi lần sạc đầy và chạy thêm 180km chỉ sau khoảng 20 phút sạc nếu sử dụng cổng sạc nhanh của VinFast. Bên cạnh đó, VinFast cũng đang triển khai lắp đặt hệ thống trạm sạc phủ khắp cả nước với mục tiêu có hơn 40.000 cổng sạc vào cuối năm 2021. 

Cũng trong tháng 1/2021, VinFast đã giới thiệu 2 mẫu xe SUV điện VinFast VF32 và VF34 với kế hoạch xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Canada và châu Âu bắt đầu từ giữa năm 2022. 

Với những gì đã làm được, VinFast trở thành nhân tố mới góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy xu hướng ô tô điện tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Đây là cơ sở vững chắc để VinFast hiện thực hóa tầm nhìn toàn cầu – trở thành hãng xe điện công nghệ cao được ưa chuộng trên thế giới. 

Sở hữu ngay xe ô tô điện VinFast VF e34 và trở thành người dẫn đầu xu hướng của kỷ nguyên mới với nhiều ưu đãi hấp dẫn!