Hệ thống đánh lửa điện tử đóng vai trò quan trọng trong quá trình đốt cháy hòa khí để tạo năng lượng cho ô tô hoạt động. Khi hệ thống này làm việc hiệu quả, chiếc xe mới vận hành trơn tru hơn.

Muốn hỗn hợp không khí và nhiên liệu được đốt cháy tối đa, hệ thống đánh lửa điện tử cần phải hoạt động hiệu quả và đúng thời điểm. Tuy nhiên, hệ thống này vẫn có thể gặp một số hư hỏng sau thời gian dài sử dụng.

Hệ thống đánh lửa điện tử là gì?

Hệ thống đánh lửa điện tử (hệ thống đánh lửa điện dung) đóng vai trò quan trọng trong việc xác định thời điểm, thực hiện quá trình đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí, kích hoạt động cơ ô tô. Thời điểm đánh lửa được tính toán chuẩn xác bởi ECU dựa trên tín hiệu nhận được từ các cảm biến.

Hệ thống đánh lửa điện tử là kết quả của sự nghiên cứu và cải tiến về công nghệ nên sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với hệ thống đánh lửa tiếp điểm thế hệ trước. Đồng thời, hệ thống này còn được đánh giá cao về khả năng tiết kiệm nhiên liệu, phát thải thấp, hoạt động mạnh mẽ và ổn định ở cường độ cao mà không cần điều chỉnh tần số điện. 

Hệ thống đánh lửa điện tử không hoạt động độc lập mà phối hợp với nhiều hệ thống khác trên động cơ ô tô như hệ thống nhiên liệu, khí thải, hệ thống làm mát… Mọi quá trình diễn ra tại các hệ thống này đều được điều khiển bởi một ECU (đơn vị điều khiển điện tử). Trong đó, nhiệm vụ chính của hệ thống đánh lửa là đốt cháy nhiên liệu và kiểm soát thời điểm đánh lửa sao cho chuẩn xác nhất. 

Khi tốc độ tăng, do lực quán tính, piston đi qua điểm chuẩn nhanh hơn trong các kỳ. Nếu hoạt động đánh lửa để đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu – không khí diễn ra quá muộn, động cơ sẽ không thể đạt tốc độ như mong muốn ngay lúc này. Vì lý do đó, tia lửa phải được bắt đầu sớm hơn vài mili giây, đảm bảo thời điểm đánh lửa không bị chậm trễ, quá trình đốt cháy nhiên liệu diễn ra vừa kịp để cung cấp đủ năng lượng giúp việc tăng tốc trở nên thuận lợi. 

Cấu tạo của hệ thống đánh lửa điện tử

Hệ thống đánh lửa điện tử được cấu thành từ rất nhiều chi tiết, bộ phận. Mỗi bộ phận lại đóng vai trò riêng biệt nhưng vẫn có sự liên kết chặt chẽ nhằm tạo ra nguồn năng lượng để xe vận hành:

Nguồn điện, pin: Đây là nguồn cung cấp dòng điện một chiều có điện áp thấp (từ 12 – 14,2V) cho hệ thống.

Cuộn dây đánh lửa: Bằng cách sử dụng cảm ứng điện từ, các cuộn dây đánh lửa sẽ chuyển dòng điện 12V thành vài nghìn Vôn (V) để tạo ra tia lửa đủ mạnh, có thể bắn qua khe hở của bugi.

Công tắc đánh lửa: Dùng để điều chỉnh việc bật và tắt hệ thống đánh lửa.

Mô-đun đánh lửa hoặc bộ điều khiển: Các bộ phận này được lập trình để thực hiện chức năng giám sát, kiểm soát thời gian, cường độ của tia lửa điện một cách tự động.

Cảm biến: Phát hiện sự thay đổi của các  thông số trong bộ nguồn. Số lượng cảm biến của hệ thống đánh lửa điện tử nhiều hay ít phụ thuộc vào kiểu xe. 

Phần ứng: Bộ phận này bao gồm điện trở có bánh răng (phần quay), ống hút chân không phía trước và cuộn dây nạp (để bắt tín hiệu điện áp). Mô-đun đánh lửa nhận tín hiệu điện áp từ phần ứng theo thứ tự để thực hiện quá trình tạo và ngắt mạch một cách chuẩn xác nhằm phân phối dòng điện đến các bugi.

Nhóm tiếp điểm: Các chi tiết này sẽ được đóng, mở bằng chìa khóa. Ở một số dòng xe hiện đại hơn, nhóm tiếp điểm sẽ có nút bấm.

Bugi: Là bộ phận cuối cùng của hệ thống đánh lửa điện tử, bugi có chức năng phát ra tia lửa nhằm đốt cháy hỗn hợp không khí và nhiên liệu, giúp động cơ hoạt động.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống đánh lửa điện tử

Khi người điều khiển khởi động xe, cơ chế đánh tia lửa điện được kích hoạt. Theo đó, dòng điện bắt đầu chạy từ ắc quy qua công tắc đánh lửa đến cuộn sơ cấp. Lúc này, cuộn dây nạp phần ứng sẽ được kích hoạt để nhận và gửi tín hiệu điện áp từ phần ứng tới mô-đun đánh lửa.

Bánh răng của điện trở tiếp xúc với cuộn dây nạp, tín hiệu điện áp từ cuộn dây nạp sẽ được gửi đến mô-đun điện tử. Sau khi tiếp nhận thông tin, nguồn điện cung cấp cho cuộn sơ cấp bị ngắn mạch và dừng đột ngột.

Tiếp đó, khi bánh răng của điện trở không còn tiếp xúc với cuộn dây nạp, dòng điện tiếp tục được truyền đến các bộ phận thuộc hệ thống đánh lửa điện tử.

Sự ngắt và tạo dòng điện liên tục như vậy sẽ gây nên hiện tượng cảm ứng điện từ, trong cuộn thứ cấp có thể xuất hiện điện áp cao tới hàng nghìn Vôn.

Nguồn điện áp cao này sẽ được gửi đến những bộ phận phân phối khác, nơi có rôto quay và các tiếp điểm, từ cuộn dây đến bugi. Khi điện áp có sự chênh lệch, tia lửa điện sẽ được tạo ra ở đầu bugi, bắt đầu quá trình đốt cháy nhiên liệu.

Phân loại hệ thống đánh lửa điện tử

Phân loại hệ thống đánh lửa điện tử chủ yếu dựa trên cơ chế đánh lửa. Theo đó, hệ thống đánh lửa được chia thành 2 loại là đánh lửa trực tiếp và đánh lửa điện tử phân phối.

Hệ thống đánh lửa trực tiếp

Các thành phần chính của các hệ thống đánh lửa trực tiếp bao gồm một cuộn dây, một vòng điện trở trục khuỷu, một cảm biến từ tính, một mô-đun đánh lửa và một mô-đun điều khiển điện tử. Ở hệ thống đánh lửa trực tiếp, các xung điện áp cao xuất hiện ngay tại các cuộn dây nằm trên đầu bugi.

Hệ thống đánh lửa điện tử phân phối

Là hệ thống đánh lửa dựa trên hoạt động của bộ phận phân phối đánh lửa, sử dụng để dẫn dòng điện cao thế tạo ra từ cuộn thứ cấp đến các bugi đánh lửa theo đúng thứ tự với khoảng thời gian chính xác.

Các hư hỏng thường gặp ở hệ thống đánh lửa điện tử

Cùng với sự phát triển của công nghệ, hệ thống đánh lửa điện tử đã ngày càng được cải tiến nhằm phù hợp với nhiều dòng xe hiện đại, mang lại hiệu suất hoạt động cao hơn. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng sẽ khó tránh khỏi một số hư hỏng thường gặp.

Dấu hiệu nhận biết hư hỏng trên hệ thống đánh lửa điện tử:

– Tiêu hao nhiên liệu nhiều bất thường.

– Động cơ phản ứng chậm khi nhấn bàn đạp ga.

– Hiệu suất của bộ nguồn giảm.

– Tốc độ động cơ không ổn định hoặc thường dừng ở chế độ không tải.

– Động cơ khởi động chậm.

– Tia lửa có màu vàng và yếu do nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn.

Một số lỗi thường gặp ở hệ thống đánh lửa điện tử:

Khi phát hiện xe hơi có những biểu hiện bất thường trên chứng tỏ hệ thống đánh lửa đã gặp vấn đề.

– Bugi ngừng hoạt động nên không thể tạo ra tia lửa điện để khởi động động cơ.

– Đứt dây quấn trong cuộn dây do sử dụng trong thời gian lâu dài hoặc chất lượng dây kém.

– Oxy hóa các tiếp điểm, lỗi này thường gặp ở những loại xe lưu thông thường xuyên trên các cung đường bị ngập nước.

Nguyên nhân hệ thống đánh lửa điện tử bị lỗi:

Có rất nhiều lý do khiến hệ thống đánh lửa điện tử bị lỗi, tuy nhiên chủ yếu vẫn là các nguyên nhân sau đây:

– Không thường xuyên vệ sinh, bảo dưỡng ô tô khiến một số thiết bị trong hệ thống đánh lửa bị hư hỏng, mòn, gỉ sét.

– Sử dụng linh phụ kiện không phù hợp với dòng xe.

– Ảnh hưởng bởi điều kiện vận hành hoặc việc bảo quản xe trong môi trường độ ẩm cao.

Hệ thống đánh lửa điện tử đóng vai trò quan trọng trong quá trình khởi động và thay đổi tốc độ của động cơ ô tô. Do đó, để đảm bảo mỗi chuyến đi đều diễn ra thuận lợi, chủ xe cần chú trọng hơn trong việc bảo dưỡng phương tiện, kịp thời phát hiện những hư hỏng của hệ thống và tìm phương án xử lý thích hợp. Trung tâm bảo dưỡng VinFast luôn sẵn sàng phục vụ với sự tận tình, chu đáo nhất khi khách hàng có nhu cầu chăm sóc ô tô.

Tham khảo thông tin, đăng ký lái thử và đặt mua các dòng xe ô tô của VinFast như VinFast Fadil, VinFast Lux A2.0, VinFast Lux SA2.0, VinFast President và VinFast VF e34 hoặc gọi điện đến hotline 1900 232389 để được hướng dẫn chi tiết.