Độ chụm bánh xe là cầu nối giữa các hệ thống treo, hệ thống chuyển động của toàn bộ chiếc xe. Có nhiều cách kiểm tra độ chụm bánh xe, nếu để bị lệch lâu ngày có thể khiến chiếc xe mất lái.

Trên thực tế, sau thời gian dài xe vận hành sẽ khiến nhiều chi tiết trong động cơ hao mòn hay các chi tiết cơ khí lâu ngày bị lỏng dẫn đến việc độ chụm bánh xe bị lệch so với tiêu chuẩn ban đầu của các nhà sản xuất. Mọi chi tiết hay cảm giác lái có thể vẫn duy trì bình thường cho đến khi chiếc xe xuất hiện các dấu hiệu lạ. 

Khái niệm độ chụm bánh xe là gì

Độ chụm bánh xe hay góc đặt bánh xe là hiệu số khoảng cách giữa hai má lốp đo từ phía sau với khoảng cách giữa hai má lốp đo từ phía trước trên cùng một trục xe. Góc đặt bánh xe là một trong các thông số do nhà sản xuất đưa ra giúp xe vận hành ổn định và an toàn, thường có đơn vị được tính bằng độ, phút, inch hay mm.

Thông thường các nhà sản xuất sẽ quy định 2 loại độ chụm bánh xe bị lệch. Độ chụm dương (toe-in) là khi hai bánh xe hướng vào nhau. Lúc này, khoảng cách giữa hai má lốp trước nhỏ hơn khoảng cách hai má lốp sau. Ngược lại, độ chụm âm (toe–out) là hai bánh xe hướng ra ngoài. Khi đó, khoảng cách giữa hai má lốp trước lớn hơn khoảng cách hai má lốp sau. Góc toe là góc được tạo bởi hướng bánh xe và trục thẳng đứng khi nhìn từ trên cao. Đây là góc quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến độ mòn của lốp.

Nguyên nhân và hậu quả khi độ chụm bánh xe bị lệch

Độ chụm bánh xe có liên quan tới rất nhiều các chi tiết cơ khí như rô-tuyn, cao su, bi moay-ơ, bulong, đai ốc, hệ thống treo… Để xác định chính xác nguyên nhân cụ thể dẫn đến hiện tượng độ chụm bánh bị lệch sẽ phải nhờ đến các chuyên gia bảo dưỡng.

Nguyên nhân độ chụm bánh xe bị lệch

Lý do thường gặp nhất là do xe bị va chạm sau tai nạn giao thông hoặc sau một thời gian dài vận hành, các chi tiết cơ khí trong máy (dàn rô-tuyn, cao su, bi moay-ơ…) bị mòn. Việc bị lệch góc đặt bánh xe chỉ sau một cú xóc mạnh cũng xảy ra thường xuyên hơn.

Xe thường xuyên chạy trên đường xấu, vượt chướng ngại vật với tốc độ cao cũng dễ khiến độ chụm bánh xe bị lệch. Bánh xe được thiết kế mang tính hình học tối ưu, không chỉ có chức năng nâng đỡ toàn bộ tải trọng của xe mà còn mang đến cho người lái trải nghiệm cảm giác lái mượt mà, dứt khoát với khả năng vận hành mạnh mẽ cũng như độ bám đường chắc chắn. Vì thế, khi xe liên tục vận hành trên những cung đường xấu, địa hình phức tạp, vượt qua các chướng ngại vật với tốc độ cao mà không được bảo dưỡng thường xuyên sẽ khiến độ chụm bánh xe bị lệch và mất cân bằng.

Ngoài ra, chủ xe ít bảo dưỡng, không cân mâm bấm chì định kỳ cũng tác động ít nhiều tới độ chụm bánh xe. Khi vận hành, lốp và mâm mất ổn định sẽ gây nên sự bào mòn trong hệ thống treo cũng như độ chụm bánh xe, ảnh hưởng rõ rệt đến cảm giác lái.

Hậu quả khi độ chụm bánh xe bị lệch

Sau khi sử dụng một thời gian dài, độ chụm bánh xe sẽ có những sai lệch nhất định bởi các chi tiết cơ khí không còn hoạt động tốt. Vì thế, độ chụm bánh xe bị lệch sẽ khiến lốp xe bị mòn không đều, bánh xe bị rung giật, bánh lái có xu hướng lệch sang một bên khi xe chạy thẳng. Nguy hiểm hơn tình trạng này có thể gây ra hiện tượng mất lái do vị trí bánh xe bị lệch trục. 

Ngoài ra, cảm giác lái khi những chiếc xe có độ chụm bánh xe bị lệch sẽ rất mệt mỏi do người lái phải căn chỉnh góc lái nhiều hơn, ngồi sai tư thế để củng cố tầm nhìn có thể làm nhức vai hơn. 

Cách đo độ chụm bánh xe đúng kỹ thuật ngay tại nhà

Trước khi căn chỉnh góc đặt bánh xe, người lái cần đảm bảo áp suất lốp xe đạt chuẩn, xe không có bất kì vật dụng hay hàng hoá nào trên xe để giảm tải áp lực cho bánh xe. Ngoài ra, việc lựa chọn nơi bằng phẳng để đỗ xe (xe đứng yên với vô lăng thẳng, không dùng phanh) cũng rất quan trọng. Hai thanh routine nằm ở vị trí thẳng hàng, có cùng độ dài, buộc chiếc xe cân bằng trở lại rồi ấn ca pô xuống vài lần. Có hai cách để chủ xe có thể căn đo ngay tại nhà:

Căn đo độ chụm bánh xe bằng các sợi dây dài

Bước 1: Người điều khiển cần lái xe theo hướng thẳng, vô lăng phải về chính giữa.

Bước 2: Kéo một sợi dây hoặc kéo thước cuộn ngang lốp xe phía trước, càng sát trung tâm càng chính xác và đánh dấu lại vị trí và độ cao của dây trên lốp (đánh dấu điểm tiếp xúc của má ngoài với lốp trên dây).

Bước 3: Lặp lại các bước với vị trí đo ở phía sau lốp, cố gắng đo tại điểm song song với vị trí ban đầu đã đánh dấu.

Khi các vị trí đánh dấu trùng nhau, như vậy bánh xe có 4 độ chụm bằng không. Còn trong trường hợp không trùng, bánh xe có độ chụm âm hoặc dương tùy vào vị trí các điểm lệch.

Căn đo độ chụm bánh xe bằng thước hình tam giác vuông

Bước 1: Chủ xe cần có một chiếc thước hình tam giác vuông.

Bước 2: Đặt thước vuông góc với lốp xe để cạnh góc vuông ngắn song song với mặt đất, cạnh góc vuông dài chạm vào thành lốp.

Bước 3: Làm tương tự với tất cả bánh xe còn lại. Nếu xuất hiện khoảng hở giữa thước và lốp nằm ở phần trên hoặc phần dưới lốp, chủ xe cần đo và ghi nhận lại khoảng cách này. Nếu được, chủ xe có thể cần 1 chiếc thước đo góc để ghi nhận khoảng cách này một cách chính xác hơn.

Trường hợp góc camber dương nếu khoảng hở nằm dưới, góc âm nếu nằm phần trên, chủ xe tiến hành đo chính xác con số ở cả hai bánh để biết góc camber sai lệch nhiều không. Trường hợp góc các bánh xe sai lệch nhiều, chủ xe cần mang xe đến xưởng dịch vụ để điều chỉnh.

Nếu để an tâm, người lái và khách hàng của VinFast nên mang xe tới trung tâm bảo dưỡng uy tín để kiểm tra chính xác độ chụm bánh xe. Quý khách hàng cũng có thể đặt lịch bảo dưỡng qua website để chủ động sắp xếp thời gian.

Tham khảo thông tin chi tiết và đăng ký lái thử các dòng xe ô tô của VinFast như VinFast Fadil, VinFast Lux A2.0, VinFast Lux SA2.0, VinFast President và VinFast VF e34 hoặc gọi điện đến hotline 1900 232389 để được hướng dẫn chi tiết.