Phanh tang trống: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động, ưu & nhược điểm

Phanh tang trống có cấu tạo đơn giản, thiết kế kín, ít chịu tác động của yếu tố ngoại cảnh, giá thành thấp, tuy nhiên hiệu suất phanh chưa cao, thời gian giảm tốc chậm.

1. Phanh tang trống là gì? Cấu tạo của phanh tang trống

Phanh tang trống còn được gọi là phanh đùm hoặc phanh guốc. Loại phanh này được trang bị phổ biến trên các dòng xe những năm 1990 – 2000. 

Phanh đùm có cấu tạo đơn giản, với hai bộ phận chính là trống phanh và guốc phanh (má phanh) cùng một số chi tiết như bình piston, bình xi-lanh, lò xo hồi vị, cuppen có tác dụng truyền lực. Trống phanh ốp bên ngoài, được thiết kế liền với trục bánh xe, cấu trúc hộp trụ rỗng và quay theo bánh xe. Guốc phanh là bộ phận nằm bên trong, tiếp xúc trực tiếp với bề mặt của trống phanh thông qua lò xo hồi vị và bình xi – lanh để tạo ra ma sát.

Phân loại phanh đùm (tang trống) theo cấu tạo bao gồm 4 loại phổ biến:

• Phanh có chức năng dẫn và kéo
• Phanh bao gồm 1 trợ động
• Phanh có 2 guốc dẫn
• Phanh có 2 trợ động

2. Nguyên lý hoạt động của phanh tang trống 

Khi đạp hoặc bóp phanh, áp suất thủy lực sẽ truyền từ xi – lanh chính đến xi – lanh phanh ép guốc phanh tiếp xúc với trống phanh (trống phanh quay theo bánh xe) làm cho bánh xe quay chậm dần đến khi dừng lại. 

Khi không còn áp suất truyền đến xi – lanh phanh thì lò xo phản hồi lại tác động lực đẩy làm cho guốc phanh không tiếp xúc với mặt trong của trống phanh và trở lại vị trí ban đầu.

3. Ưu – nhược điểm của phanh đùm (tang trống)

Mặc dù hiện nay có rất nhiều loại phanh mới và hiện đại, tuy nhiên phanh đùm (tang trống) vẫn được rất nhiều hãng xe lựa chọn sử dụng. Cùng tìm hiểu những ưu – nhược điểm của phanh đùm (tang trống) để biết lý do.

Ưu điểm phanh tang trống:

• Phanh đùm có độ bền cao, phù hợp với nhiều điều kiện thời tiết và địa hình khác nhau nhờ thiết kế kín, tránh được các tác nhân từ môi trường như bụi bẩn xâm nhập. 
• Tiết kiệm chi phí bảo dưỡng, thay thế, lắp đặt: Phanh đùm có cấu tạo đơn giản nên việc tháo lắp dễ dàng, nhanh chóng. Hơn thế, giá thành phanh đùm thấp.
• Quá trình sử dụng phanh đùm đảm bảo độ an toàn cần thiết, xe không bị trượt lết khi phanh. 

Nhược điểm:

• So sánh với phanh đĩa, phanh đùm(tang trống) có trọng lượng lớn hơn và thời gian giảm tốc chậm hơn.
• Thiết kế kín khiến khả năng khuếch tán nhiệt kém, làm giảm hiệu suất phanh, đặc biệt trong các trường hợp phanh gấp hoặc xe đổ đèo.

4. Phanh tang trống có an toàn không, có nên sử dụng không?

Hiện nay, phanh đùm(tang trống) được trang bị nhiều ở các dòng xe máy, đặc biệt là xe số do giá thành rẻ. So với phanh đĩa, phanh tang trống xe máy bị đánh giá thấp hơn về độ an toàn. Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất xe vẫn lựa chọn phanh đùm kết hợp với phanh đĩa để phát huy những ưu điểm của loại phanh này,  đồng thời nâng cao độ an toàn. 

Phanh tang trống có ưu điểm về độ bền và giá thành thấp, tối ưu các chi phí sửa chữa, bảo dưỡng được sử dụng rộng rãi trên nhiều dòng xe từ xe máy đến ô tô. Song, phanh đùm (tang trống) còn yếu thế về hiệu suất phanh. Vì vậy, khi mua xe, khách hàng nên tìm hiểu hệ thống phanh trên xe là gì để có sự lựa chọn phù hợp, đảm bảo vừa tiết kiệm chi phí, vừa an toàn khi sử dụng.Ví dụ như các dòng xe máy điện thế hệ mới của VinFast như: Ludo, Impes, VinFast Feliz, Klara A2 đều sử dụng phanh đùm (tang trống) cho bánh sau, kết hợp phanh đĩa cho bánh trước.

Sự kết hợp này mang đến nhiều lợi ích thiết thực, vừa nâng cao hiệu suất phanh vừa tiết kiệm chi phí. Bánh trước trang bị phanh đĩa chất lượng cao dành cho xe máy điện giúp nâng độ an toàn khi vận hành xe. Với bánh sau, sử dụng phanh tang trống giúp giảm chi phí được xem là lựa chọn hợp lý nhất.