Nếu hệ thống làm mát trên ô tô không thường xuyên được bảo dưỡng sẽ xuất hiện hư hỏng, khiến động cơ bị ảnh hưởng nặng nề. Hãy cùng VinFast tìm hiểu nguyên lý hoạt động cũng như các vấn đề thường gặp phải ở hệ thống làm mát để có thể kịp thời khắc phục.

Cấu tạo hệ thống làm mát trên ô tô

Có hai loại hệ thống làm mát trên ô tô được sử dụng từ trước tới nay: làm mát bằng không khí và làm mát bằng nước. 

Hệ thống làm mát bằng không khí có cấu tạo đơn giản tuy nhiên hiệu quả làm mát không cao, bao gồm các bộ phận chính là:

– Cánh tản nhiệt gắn trên nắp xy-lanh và thân động cơ.

– Quạt gió.

– Bản dẫn gió .

Hệ thống làm mát bằng nước có cấu tạo phức tạp hơn nhưng mang lại hiệu quả làm mát vượt trội hơn. Các bộ phận chính bao gồm:

– Két nước.

– Nắp két nước.

– Bơm nước.

– Hệ thống các ống dẫn nước.

– Van hằng nhiệt.

– Quạt gió .

Công dụng của hệ thống làm mát trên ô tô

Trong quá trình vận hành, khoang động cơ luôn sản sinh ra lượng nhiệt rất lớn được tạo ra từ quá trình đốt cháy nhiên liệu và lực ma sát của các bộ phận khác. Nhiệt độ của khoang động cơ quá cao sẽ dẫn đến hư hỏng các chi tiết máy, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.

Chính vì vậy, hệ thống làm mát động cơ được tạo ra để ngăn ngừa tình trạng trên. Hệ thống này sẽ giúp giải nhiệt cho khoang động cơ để đảm bảo động cơ luôn hoạt động ổn định ở mức nhiệt độ cho phép, bên cạnh đó cũng giúp kéo dài tuổi thọ của các chi tiết máy bên trong động cơ.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát trên ô tô

Hệ thống làm mát bằng không khí

Hệ thống làm mát bằng không khí có nguyên lý hoạt động khá đơn giản. Khi động cơ vận hành, các cánh tản nhiệt trên nắp xy-lanh và thân động cơ sẽ hấp thụ nhiệt lượng từ quá trình hoạt động của động cơ. Quạt gió sẽ dẫn không khí có nhiệt độ thấp hơn từ môi trường bên ngoài vào bên trong khu vực này, giúp giảm nhiệt và làm mát khoang động cơ. 

Lượng không khí sau khi đã làm mát khoang động cơ sẽ trở nên nóng hơn và được đưa ra ngoài. Tuy nhiên lượng không khí được luân chuyển trong hệ thống này không đủ để làm mát hoàn toàn động cơ, hiệu quả làm mát không cao nên ngày nay không còn được sử dụng nhiều.

Hệ thống làm mát bằng nước

Hệ thống làm mát bằng nước hoạt động dựa trên nguyên lý vận chuyển nước làm mát liên tục tuần hoàn xung quanh thân máy.

Trong quá trình vận hành, khi nhiệt độ của động cơ tăng cao, van hằng nhiệt sẽ tự động mở ra để nước làm mát tuần hoàn qua thân máy. Nhiệt lượng tỏa ra từ thân máy sẽ được lượng làm mát hấp thụ, sau đó lượng nước này được đẩy về két nước để làm mát.

Bên trong két nước, lượng nước nóng này được đẩy vào các ống dẫn nước nhỏ và được làm mát nhờ quạt gió.

Sau khi nước nóng đã được làm mát, bơm nước sẽ hoạt động để đưa lượng nước làm mát này tuần hoàn trở lại và tiếp tục quá trình làm mát cho khoang động cơ.

Các vấn đề thường gặp ở hệ thống làm mát ô tô

Két nước bị tắc, gỉ

Do liên tục phải hoạt động trong môi trường nhiệt độ cao và ẩm ướt nên két nước thường gặp phải tình trạng gỉ sét. Do cấu tạo gồm nhiều đường ống nhỏ nên trong quá trình tuần hoàn nước đi khắp khoang động cơ, các đường ống này có thể sẽ đóng cặn gây tắc. Khi đó, hệ thống sẽ không đảm bảo đủ lượng nước tuần hoàn qua thân máy gây ảnh hưởng lớn đến hiệu suất làm mát. Nếu không khắc phục kịp thời vấn đề này sẽ dẫn đến nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn và làm hư hỏng động cơ.

Một cách đơn giản để nhận biết được két nước bị tắc là thường xuyên để ý nước tản nhiệt có chứa cặn bẩn hoặc gỉ sét hay không. Nếu có thì cần đem xe đi kiểm tra để bảo dưỡng hoặc thay két nước mới.

Hỏng van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt có vai trò quan trọng trong việc điều tiết lượng nước làm mát đến khoang động cơ trong từng trường hợp khác nhau. Nếu van hằng nhiệt hỏng, nước làm mát sẽ không được cung cấp một cách hợp lý đến khoang động cơ, khiến nhiệt độ khu vực này tăng cao ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác. Ngược lại, khi xe mới khởi động cần đạt nhanh tới nhiệt độ vận hành thích hợp mà van hằng nhiệt lại đẩy nước làm mát vào thân động cơ sẽ khiến hiệu năng vận hành bị giảm đi. 

Vì vậy van hằng nhiệt cũng là bộ phận cần được kiểm tra bảo dưỡng thường xuyên, trong trường hợp có trục trặc thì cần sửa chữa kịp thời hoặc thay thế mới.

Ống dẫn nước làm mát bị rò rỉ

Ống dẫn nước là chi tiết thường được làm bằng cao su. Trong quá trình hoạt động, sau một thời gian bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ cao bên trong khoang động cơ sẽ khiến ống dẫn nước bị hư hỏng, gây ra hiện tượng rò rỉ nước làm mát. Việc rò rỉ ống dẫn nước sẽ khiến hao hụt nước làm mát, không đảm bảo đủ lượng nước cần thiết để giảm nhiệt cho khoang động cơ. Trong trường hợp này cần thay ống dẫn nước mới để quá trình làm mát đạt được hiệu quả cao nhất.

Hỏng quạt gió

Quạt gió sau một thời gian dài sử dụng, các dây điện có thể bị tác động của nhiệt độ cao dẫn đến nóng chảy và làm hư hại motor. Bên cạnh đó cánh quạt dưới tác động của nhiệt độ cũng dễ bị gãy, vỡ. Điều này dẫn đến tình trạng nước nóng sau khi chạy qua thân máy quay về các ống dẫn nước sẽ không được làm mát trở lại. 

Hỏng bơm nước

Bơm nước đóng vai trò chính trong việc luân chuyển nước làm mát trong hệ thống làm mát trên ô tô. Nếu bơm không hoạt động sẽ khiến dòng nước không lưu thông được. Bơm nước thường có tuổi thọ khá cao nhưng vẫn cần được kiểm tra thường xuyên để đảm bảo hệ thống làm mát có thể hoạt động ổn định. 

Tự hào là thương hiệu xe ô tô dành cho người Việt, VinFast luôn đảm bảo đem tới cho khách hàng những sản phẩm ưu việt nhất với chính sách ưu đãi hấp dẫn nhất. Để tham khảo thông tin các sản phẩm ô tô, xe máy của hãng xe Việt VinFast, khách hàng có thể truy cập website: https://shop.vinfastauto.com/ hoặc liên hệ hotline 1900 232389 để được tư vấn.