Hiện nay, Việt Nam là đất nước có lượng phương tiện giao thông cá nhân, đặc biệt là xe máy vô cùng lớn. Khí thải từ xe máy đã gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. Do đó, kiểm soát khí thải xe máy được xem là vấn đề vô cùng cấp bách, cần được quan tâm và chú trọng.

1. Báo động tình trạng khí thải xe máy ngày càng gia tăng

Mỗi năm, trên thế giới sẽ gia tăng đến gần 73.000 tấn khí thải độc hại. Đây là một con số đáng báo động trước tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng hiện nay.

Theo kết quả nghiên cứu tại 30 vị trí năm 2019, tại thành phố Hồ Chí Minh, chỉ số ô nhiễm từ bụi, khí NO2, SO2, CO… đã tăng lên từ 1,5 – 2,5 lần và bụi mịn PM10, PM2.5 đã tăng từ 1,9 – 2,5 lần. Lượng khí thải độc hại này đã gây ra những ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người.

So với khí thải ô tô, khí thải xe máy được đánh giá gây ra mức ô nhiễm trầm trọng hơn. Chúng có chứa các thuộc tính gây đột biến gen và teratogen, gây ra các nguy cơ ảnh hưởng phôi thai và một số loại ung thư ở người. 

Thành phố Hồ Chí Minh có gần 10 triệu dân và có đến khoảng 7,5 triệu môtô, xe máy tham gia lưu thông trên đường mỗi ngày. Khí thải xe máy là vấn đề cần giải quyết để bảo vệ môi trường. Do đó, việc kiểm soát khí thải xe máy là vấn đề cấp thiết cần được quan tâm và chú trọng.

2. Giải pháp xử lý khí thải xe máy hiện nay

Trước hết, để việc kiểm soát khí thải xe máy được diễn ra tốt nhất, các cơ quan chức năng cần tuyên truyền cho người dân hiểu về mức độ ô nhiễm không khí và những ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mà khí thải xe máy gây ra. 

Giải pháp xử lý lượng khí thải xe máy ra môi trường hiện nay được hoạch định chia làm 2 giai đoạn lớn:

• Giai đoạn đầu (2021-2024)

Giai đoạn từ năm 2021 – 2024 sẽ tiến hành xây dựng 88 trạm kiểm định khí thải và hệ thống lưu trữ dữ liệu. Đồng thời, thực hiện thí điểm kiểm tra khí thải cho tất cả xe máy đang lưu hành trên toàn quốc để xây dựng cơ sở dữ liệu và thu phí 50.000đ/xe/năm. (Miễn phí cho hộ nghèo, cận nghèo và hỗ trợ người dân thay thế xe cũ không đạt các tiêu chuẩn cơ bản về khí thải).

Sau khi kiểm tra khí thải, các cơ quan chức năng sẽ phân vùng các khu vực theo tiêu chuẩn khí thải đã được đặt ra và áp dụng cho xe từ 5 năm sử dụng. Các loại xe có khí thải đạt mức 2 sẽ được phép lưu thông, xe không đạt sẽ trực tiếp bị phạt hành chính.

• Giai đoạn 2 (từ năm 2025 trở đi)

Từ năm 2025, nhà nước sẽ đầu tư thêm 78 trạm kiểm soát khí thải xe máy trên quy mô toàn thành phố. Tổng kinh phí để thực hiện dự án này có thể ước tính lên đến 553 tỷ đồng. Đồng thời, mức thu phí kiểm định khí thải dự kiến sẽ rơi vào 2.142 tỷ đồng, giao nộp lên ngân sách nhà nước 1.588 tỷ đồng.

• Miễn phí hoàn toàn phí kiểm định khí thải xe máy cho người nghèo:

Hiện nay, tại TPHCM có đến 70 – 80% người dân có thu nhập thấp sử dụng phương tiện là xe máy để kiếm sống. Do đó, việc hỗ trợ người dân kiểm định khí thải xe máy từ các cơ quan, tổ chức nhà nước là điều hoàn toàn cần thiết.

Để người dân có thể đồng tình, ủng hộ việc kiểm soát khí thải xe máy, TPHCM sẽ miễn phí kiểm định khí thải cho người nghèo. Kết quả thí điểm kiểm tra khí thải miễn phí cho 10.682 xe máy tại TPHCM đã cho thấy, có đến 17,34% lượng xe máy lưu thông hàng ngày không đạt các tiêu chuẩn khí thải ở mức 1, có 40% xe máy sử dụng trên 10 năm không đạt tiêu chuẩn khí thải.

Để giảm được lượng khí thải khổng lồ từ xe máy, TPHCM sẽ cần phải chủ động thực hiện kiểm định khí thải xe máy càng sớm càng tốt.

Hiện nay, xe máy điện đang ngày càng được ưa chuộng và cũng trở thành giải pháp để hạn chế lượng khí thải. Xe máy điện không sử dụng xăng, dầu mà chạy bằng pin/ắc quy, không xả khí thải, góp phần bảo vệ và xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp.

Trong đó, các dòng xe điện thuộc thương hiệu Việt VinFast được nhận định là dòng xe xanh của tương lai nhờ trang bị động cơ điện hiện đại, không phát thải khí CO2 và tiếng ồn, góp phần giảm ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, với dịch vụ cho thuê pin/đổi pin,   VinFast đã và đang xây dựng quy trình quản lý pin tốt nhất nhằm tái chế, xử lý pin đã hết hạn sử dụng, hạn chế tối đa việc thải loại pin ra ngoài môi trường. Do đó, sử dụng xe điện VinFast là người dùng đang góp một phần không nhỏ vào việc bảo vệ môi trường sống hiện nay.

Kiểm soát khí thải xe máy đang lưu hành là việc khẩn trương và cấp bách cần được thực hiện. Để góp phần làm giảm thiểu lượng khí thải xe máy thải ra môi trường, bảo vệ sức khỏe con người, sử dụng xe xanh như các dòng xe máy điện thông minh VinFast sẽ là một sự lựa chọn phù hợp dành cho khách hàng.