Hệ thống làm mát trên ô tô là gì? Phân loại các hệ thống làm mát

Hệ thống làm mát trên ô tô có chức năng giữ nhiệt độ của động cơ luôn ở mức cho phép để vận hành ổn định nhất. Có hai kiểu hệ thống làm mát phổ biến là làm mát bằng không khí và làm mát bằng nước.

Tìm hiểu về hệ thống làm mát động cơ trên ô tô

Như chúng ta đã biết, để động cơ của ô tô hoặc xe máy hoạt động được thì buồng đốt cần đốt cháy nhiên liệu một cách liên tục. Quá trình này sẽ sản sinh ra nhiệt lượng rất lớn. Các bộ phận của động cơ sẽ sớm bị hư hỏng khi phải liên tục hoạt động ở nhiệt độ quá cao (piston bó kẹt, dầu nhớt mất tác dụng bôi trơn, gây cháy nổ…). 

Vì vậy, quá trình vận hành của ô tô hay xe máy không thể thiếu hệ thống làm mát động cơ. Hệ thống này đảm nhận nhiệm vụ giảm bớt nhiệt độ, giúp động cơ làm việc ổn định ở một mức nhiệt độ cho phép.

Phân loại hệ thống làm mát ô tô

Hệ thống làm mát bằng không khí trên ô tô

Hệ thống làm mát bằng không khí có cấu tạo đơn giản, bao gồm các cánh tản nhiệt trên nắp xy-lanh, thân máy và quạt gió. Hệ thống này hoạt động nhờ sự dẫn động từ trục khuỷu động cơ hoặc vận hành độc lập nhờ được cung cấp điện năng.

Về cơ bản, quạt gió là bộ phận nắm giữ vai trò quan trọng nhất trong hệ thống làm mát này. Các cánh tản nhiệt trên nắp xy-lanh và thân động cơ sẽ hấp thụ lượng nhiệt rất lớn từ quá trình vận hành của động cơ, quạt gió khi đó sẽ dẫn lượng không khí từ môi trường bên ngoài vào khoang động cơ góp phần giảm nhiệt và làm mát cho khu vực này.

– Ưu điểm: Hệ thống làm mát bằng không khí trên ô tô có cấu tạo đơn giản, gọn nhẹ do vậy chỉ tốn chi phí thấp. Bên cạnh đó, do không có nhiều bộ phận phức tạp nên hệ thống này không đòi hỏi phải bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên.

– Nhược điểm: Gây ra tiếng ồn lớn trong quá trình hoạt động; hiệu suất làm mát không cao, nhất là ở các khối động cơ cỡ lớn.

Hệ thống làm mát bằng nước trên ô tô

Ngày nay hệ thống làm mát bằng nước được sử dụng phổ biến do có khả năng làm mát vượt trội hơn so với hệ thống làm mát bằng không khí.

Hệ thống này có cấu tạo phức tạp, bao gồm: két nước, nắp két nước (van chân không và van áp suất), van hằng nhiệt, bơm nước và quạt gió (làm mát kiểu tuần hoàn cưỡng bức).

Két nước

Bộ phận này có chức năng chứa nước để cung cấp nước làm mát cho động cơ trong quá trình vận hành, đồng thời cũng truyền nhiệt từ nước ra không khí để hạ nhiệt độ động cơ.

Nắp két nước

Hệ thống làm mát bằng nước trên ô tô được đóng kín và điều áp bởi nắp két nước. Bộ phận này có tác dụng ngăn cho nước không bị bốc hơi, bên cạnh đó giảm thiểu sự tăng áp làm tăng nhiệt độ sôi của nước giúp quá trình làm mát có hiệu quả hơn. Nắp két nước có hai van: van áp suất và van chân không.

– Van áp suất: đưa nước từ két nước vào bình phụ khi áp suất trong két nước và nhiệt độ nước tăng.

– Van chân không: hút nước từ bình phụ vào két nước để duy trì hoạt động làm mát khi nhiệt độ nước tăng cao nhưng áp suất trong két nước thấp.

Van hằng nhiệt

Là van dùng để kiểm soát sự lưu thông nước làm mát giữa động cơ và két nước. Khi động cơ mới khởi động, van hằng nhiệt sẽ đóng đường trao đổi nước tới két làm mát để động cơ nhanh đạt tới nhiệt độ làm việc. Khi nhiệt độ của của động cơ cao hơn mức cho phép (khoảng 75 – 102 độ C), van hằng nhiệt sẽ mở để bắt đầu quá trình làm mát.

Bơm nước

Bơm nước được gắn phía trước động cơ, thường là loại cánh gạt, tận dụng lực ly tâm để hút và đẩy nước đi. Vì vậy bộ phận này có thể đẩy một thể tích lớn nước làm mát mà không làm gia tăng áp suất trong hệ thống. Khi tốc độ động cơ tăng, tốc độ bơm cũng sẽ tăng theo và lượng nước cũng sẽ được vận chuyển nhiều hơn vào trong động cơ để đáp ứng vấn đề giải nhiệt cho động cơ.

Quạt gió

Quạt gió có tác dụng tăng tốc độ lưu thông không khí qua két nước để nước chảy qua két nước có thể làm mát nhanh hơn.

– Ưu điểm: hệ thống làm mát bằng nước trên ô tô có hiệu năng làm mát tốt hơn nhiều so với hệ thống làm mát bằng không khí, không gây ra tiếng ồn trong quá trình hoạt động.

– Nhược điểm: cấu tạo phức tạp, giá thành cao, cần bảo dưỡng định kỳ.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng hệ thống làm mát ô tô

Đối với hệ thống làm mát bằng không khí trên ô tô

Dù có cấu tạo đơn giản và không đòi hỏi phải bảo dưỡng thường xuyên, nhưng người lái cũng nên chú ý đến những dấu hiệu cho thấy rằng hệ thống này cần phải sửa chữa: tiếng ồn quá lớn khi hoạt động, nhiệt độ động cơ luôn ở mức cao,…

Đối với hệ thống làm mát bằng nước trên ô tô

Kiểm tra hệ thống làm mát thường xuyên và thực hiện thay thế các bộ phận khi cần thiết nhằm đảm bảo hệ thống này hoạt động một cách ổn định nhất.

Két nước là bộ phận cần thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng. Do liên tục làm việc ở môi trường nhiệt độ cao, két nước có thể bị gỉ, nghẹt đường ống dẫn nước làm mát, các mối hàn bị vỡ…

Quý khách hàng quan tâm tới các sản phẩm ô tô, xe máy của hãng xe Việt VinFast xin mời truy cập website: https://shop.vinfastauto.com/ hoặc liên hệ hotline 1900 232389 để được tư vấn và nhận những chính sách ưu đãi tốt nhất năm 2021.