Trong tương lai, hình ảnh một chiếc xe tự di chuyển trước nay chỉ có trong các bộ phim viễn tưởng sẽ hiện diện trên khắp thế giới. Điều này sẽ xảy ra khi cấp độ xe tự lái đạt đến tiêu chuẩn cao nhất.

Tính đến thời điểm hiện tại, thuật ngữ “xe tự lái” đang dần trở nên quen thuộc hơn trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô. Xe tự lái là một lĩnh vực hoàn toàn mới và để áp dụng vào thực tế, chúng ta sẽ cần phải đặt ra những quy chuẩn chung. Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (SAE) – tổ chức phát triển các quy định và tiêu chuẩn cho ngành công nghiệp ô tô toàn cầu – đã xây dựng một hệ thống phân loại gồm 6 cấp độ tự lái khác nhau để xác định mức độ tự chủ của phương tiện và người lái khi vận hành.

Theo đó, 6 thang đo các cấp độ xe tự lái sẽ bắt đầu từ Cấp độ 0 – tức là không hề có sự trợ giúp nào từ phương tiện – cho đến Cấp độ 5 – khi phương tiện tự chủ hoàn toàn mà không cần đến bất cứ thao tác điều khiển nào đến từ người ngồi sau vô-lăng.

Xe tự lái Cấp độ 0 – Không tự động hóa

Ở cấp độ này, tài xế sẽ hoàn toàn phụ trách việc điều khiển phương tiện, từ đánh lái, tăng tốc, phanh, đỗ xe hay bất cứ hành động nào nhằm điều hướng chiếc xe.

Mặc dù vậy, mức độ tự lái này vẫn bao gồm những tính năng như hỗ trợ phanh khẩn cấp, cảnh báo điểm mù hay cảnh báo lệch làn đường. Lý do là vì những công nghệ này không tham gia điều khiển phương tiện mà thay vào đó đưa ra cảnh báo hoặc chỉ dẫn cho tài xế trong những tình huống cụ thể. Phần lớn các mẫu xe hơi bán có mặt trên thị trường hiện nay đều là những phương tiện thuộc nhóm này.

Xe tự lái Cấp độ 1 – Hỗ trợ người lái

Ở cấp độ thấp nhất trong thang phân loại xe ô tô tự lái, tài xế phải thực hiện hầu hết các tác vụ cần thiết để điều khiển chiếc xe, kết hợp với một số tính năng nhất định. Những tính năng này sẽ hỗ trợ người lái trong việc điều hướng chiếc xe trong một vài trường hợp cụ thể.

Hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng – Adaptive Cruise Control (ACC), là một ví dụ tiêu biểu cho xe tự lái Cấp độ 1. Theo đó, hệ thống này sẽ chọn tốc độ phù hợp cho phương tiện để nó giữ khoảng cách an toàn với các phương tiện di chuyển ở phía trước. Thêm vào đó, tính năng hỗ trợ giữ làn đường (Lane Keeping Assist) cũng được coi là công nghệ tự động hóa Cấp độ 1.

Khác với tính năng cảnh báo lệch làn đường, hỗ trợ giữ làn đường sẽ tự điều khiển phương tiện để đảm báo chiếc xe đi theo đúng làn đường nhất định. Một phương tiện với cả hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng và hỗ trợ giữ làn đường sẽ đủ điều kiện để xếp hạng xe tự lái Cấp độ 2.

Xe tự lái Cấp độ 2 – Tự hành một phần dưới sự giám sát của tài xế

Ở cấp độ tự lái này, chiếc xe không chỉ có một hệ thống hỗ trợ người lái duy nhất, mà sở hữu nhiều hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến (Advanced Driver Assistance Systems) đã được lập trình từ trước giúp phương tiện tự đánh lái, tăng tốc và phanh trong những tình huống phức tạp.

Nhưng mặc dù chiếc xe có thể tự đánh lái hay phanh, tài xế vẫn được yêu cầu phải chủ động tham gia vào quá trình điều khiển phương tiện, đặc biệt là phải để 2 tay lên vô lăng cũng như theo dõi hướng di chuyển của phương tiện.

Cấp độ 2 thường được gọi là “tự lái một phần” và nhiều mẫu xe từng được giới thiệu tại thị trường Mỹ và châu  u trong năm 2020 vừa qua đều có thể xếp vào cấp độ này.

Xe tự lái Cấp độ 3 – Tự lái có điều kiện, có tài xế

Từ Cấp độ 2 lên Cấp độ 3 là một khoảng cách rất đáng kể, và chưa có phương tiện nào ở Cấp độ 3 được bán ra ở Mỹ trong năm ngoái.
Cấp độ xe tự lái này còn được gọi là tự động hóa có điều kiện, với nhiều hệ thống hỗ trợ người lái sẽ được lập trình để đưa ra quyết định (bằng trí tuệ nhân tạo) theo thời gian thực dựa vào sự thay đổi của môi trường giao thông xung quanh chiếc xe.

Mặc dù xe tự lái Cấp độ 3 có thể hoạt động mà không cần sự can dự của tài xế vào quá trình điều khiển, người lái vẫn bắt buộc phải có mặt để kiểm soát phương tiện, đặc biệt trong trường hợp khẩn cấp do lỗi hệ thống.

Xe tự lái Cấp độ 4 – Tự lái có điều kiện, không tài xế

Được gọi là xe tự lái cấp độ cao, những phương tiện tự động hóa Cấp độ 4 sẽ không cần bất cứ tương tác nào của tài xế trong quá trình vận hành xe, vì xe được lập trình để tự dừng trong trường hợp hệ thống bị lỗi. Vì vậy trong hầu hết điều kiện thực tế, tài xế sẽ không cần can thiệp để kiểm soát xe.

Tại cấp độ xe tự hành thứ 4, phương tiện được thiết kế để cho phép tự di chuyển từ điểm A đến điểm B, nhưng thường là trong các ranh giới địa lý cụ thể. Waymo – công ty phát triển công nghệ tự lái của Google – đã cung cấp dịch vụ như vậy tại Phoenix, bang Arizona sau khi thực hiện bản đồ hóa (mapping) toàn bộ đường phố tại thành phố này.

Mặc dù vậy, các điều kiện thời tiết có thể hạn chế hoạt động của xe tự lái Cấp độ 4. Đến lúc này thì mọi thứ lại dựa vào công nghệ mà chiếc xe được trang bị. Ví dụ như một số chiếc xe thông minh sử dụng công nghệ cảm biến LiDAR để phân tích dữ liệu môi trường xung quanh mà không bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết.

Xe tự lái Cấp độ 5 – Tự động hóa không điều kiện

Đây là mức độ tự lái cao nhất trong thang đo của SAE. Ở cấp độ này, chiếc xe hoàn toàn tự động di chuyển và xử lý tình huống theo thời gian thực mà không cần đến bất kỳ sự tương tác nào từ phía người lái. Cấp độ xe tự lái thứ 5 sẽ không có vô lăng, tay ga, chân phanh hay thậm chí là gương chiếu hậu như các dòng xe truyền thống.

Chúng giống như những toa xe hơn là một chiếc ô tô, được trang bị loạt công nghệ xe tự hành cho phép vận hành ở mọi nơi mà không bị ràng buộc về điều kiện địa lý cũng như thời tiết. Các phương tiện cũng hoàn toàn không có người lái và sự tham gia duy nhất của con người chỉ là ra lệnh cho chiếc xe đi đến đâu. Việc này thậm chí cũng không cần phải được thực hiện trên xe mà có thể được ra lệnh từ điện thoại thông minh của người dùng.

Với tốc độ phát triển rất mạnh mẽ của ngành công nghiệp ô tô hiện nay, công nghệ xe tự lái đang nhận được sự quan tâm và đầu tư rất lớn từ các nhà sản xuất xe nổi tiếng trên thế giới. VinFast cũng không phải là một ngoại lệ với kế hoạch ra mắt 3 dòng xe điện có công nghệ tự hành Cấp độ 2 – 3 hay thậm chí là Cấp độ 4. Theo kế hoạch, 2 dòng ô tô điện tự lái của VinFast sẽ chính thức được phân phối tại thị trường Mỹ vào cuối năm nay, dự kiến bàn giao xe từ tháng 6/2022.

Tham khảo thông tin và đặt mua VinFast VF e34 hoặc gọi điện đến hotline 1900 232389 để được hướng dẫn chi tiết.